بپایان بردن. به آخر رسانیدن. (یادداشت مؤلف) : تا از هر دو جانب دوستان شادمانه شوند و حاسدان ودشمنان به کوری روزگار کران کنند. (تاریخ بیهقی). - از راه راست کران کردن، منحرف شدن. از راه بیکسو شدن: به استواری جای و به پایداری کوه فریفته شد و از راه راست کرد کران. فرخی
بپایان بردن. به آخر رسانیدن. (یادداشت مؤلف) : تا از هر دو جانب دوستان شادمانه شوند و حاسدان ودشمنان به کوری روزگار کران کنند. (تاریخ بیهقی). - از راه راست کران کردن، منحرف شدن. از راه بیکسو شدن: به استواری جای و به پایداری کوه فریفته شد و از راه راست کرد کران. فرخی
کرای چیزی یا کاری را کردن کنایه از به زحمتش ارزیدن، ارزش آن را داشتن، برای مثال اگرچه گوهر نظمم کرای آن نکند / که من نثار کنم بر جناب حضرت شاه (ابن یمین - ۵۱۳)
کرای چیزی یا کاری را کردن کنایه از به زحمتش ارزیدن، ارزش آن را داشتن، برای مِثال اگرچه گوهر نظمم کرای آن نکند / که من نثار کنم بر جناب حضرت شاه (ابن یمین - ۵۱۳)
دشوار کردن. سخت کردن. مشکل کردن: بدان ره که گفت اوسپه را بران مکن بر سپه کار رفتن گران. فردوسی. ، سنگین کردن. ثقیل کردن. وزین کردن: خون ریز این (خزان) قنینۀ می را گران کند خون ریز آن ترازوی طاعت کند گران. سوزنی
دشوار کردن. سخت کردن. مشکل کردن: بدان ره که گفت اوسپه را بران مکن بر سپه کار رفتن گران. فردوسی. ، سنگین کردن. ثقیل کردن. وزین کردن: خون ریز این (خزان) قنینۀ می را گران کند خون ریز آن ترازوی طاعت کند گران. سوزنی
کرایه کردن. (یادداشت مؤلف)، ارزش داشتن. نفع داشتن. سود داشتن. سودمند بودن. ارزیدن. سزاوار بودن. لایق بودن. (یادداشت مؤلف) : اگر بفرمایی نزدیک وی روم و پنبه از گوش وی بیرون کنم. گفت: کرا نکند خود سزای خود بیند. (تاریخ بیهقی). بوسهل را طاقت برسید و گفت خداوند راکرا کند که با چنین سگ قرمطی که بر دار خواهند کرد بفرمان امیرالمؤمنین چنین گفتن. (تاریخ بیهقی). باکالنجار و دیگران پیغام گزاردند که ایشان بندگانند فرمانبردار و راهها تنگ است کرا نکند که رکاب عالی برتر خرامد. (تاریخ بیهقی). از حق تعالی بدو (ابراهیم خلیل) عتاب آمد که کسی را که من هفتاد سال بپروردم ترا کرا نکند که گرده ای فرا وی دهی. (کشف المحجوب). بیش از این ای فتنه گشته بر قیاس و رای خویش کردمی ظاهر ز غیبت گر مرا کردی کرا. ناصرخسرو. پیش از من و تو بیازمودند بسی دنیا نکند کرای آزار کسی. خیام. گر هیچ کرا کردی در درگه چون خلدش هم رایت رایستی هم خانه خانستی. سنایی. پیر گفت هرچه دون حق کرا سخن نکند. (اسرار التوحید ص 182). اما جواب چنین سخن اگرچه کرا نکند که دروغ و بهتان این حوالت همه عقلا و فضلا را معلوم است اما... (کتاب النقض ص 564). نه از بزرگی تو زآنکه در معایب تو چه جای هجو که اندیشه هم کرا نکند. انوری. ز بهر چندین عنا کرا نکند که می نیرزد این مرده خود بدین شیون. جمال الدین عبدالرزاق. خدای داند اگرآن بها به نیم سخن کرا کند دگر آن خود هزار دینارست. خاقانی. اکنون بیا تا ببینم که چه چیز پیش نهاده است و ترا کرا میکند که چندین دست افزار در آن ببازی. (کتاب المعارف). باری عروسی بگزین که کرا کند جفای او شنودن. (کتاب المعارف). اگرچه گوهر نظمم کرای آن نکند که من نثار کنم بر جناب حضرت شاه. ابن یمین. کرای آن کند الحق که چون ابن یمین سازم یکایک را وطن در دل نه تنها دل که در جان هم. ابن یمین. به مراثی و هجا نیز کرا می نکند بر دل افشاندن از فکرت باریک قبس. ابن یمین. مکدر است دل آتش به خرقه خواهم زد بیا ببین که کرا می کند تماشائی. حافظ. و رجوع به کری کردن وکرایه کردن شود
کرایه کردن. (یادداشت مؤلف)، ارزش داشتن. نفع داشتن. سود داشتن. سودمند بودن. ارزیدن. سزاوار بودن. لایق بودن. (یادداشت مؤلف) : اگر بفرمایی نزدیک وی روم و پنبه از گوش وی بیرون کنم. گفت: کرا نکند خود سزای خود بیند. (تاریخ بیهقی). بوسهل را طاقت برسید و گفت خداوند راکرا کند که با چنین سگ قرمطی که بر دار خواهند کرد بفرمان امیرالمؤمنین چنین گفتن. (تاریخ بیهقی). باکالنجار و دیگران پیغام گزاردند که ایشان بندگانند فرمانبردار و راهها تنگ است کرا نکند که رکاب عالی برتر خرامد. (تاریخ بیهقی). از حق تعالی بدو (ابراهیم خلیل) عتاب آمد که کسی را که من هفتاد سال بپروردم ترا کرا نکند که گرده ای فرا وی دهی. (کشف المحجوب). بیش از این ای فتنه گشته بر قیاس و رای خویش کردمی ظاهر ز غیبت گر مرا کردی کرا. ناصرخسرو. پیش از من و تو بیازمودند بسی دنیا نکند کرای آزار کسی. خیام. گر هیچ کرا کردی در درگه چون خلدش هم رایت رایستی هم خانه خانستی. سنایی. پیر گفت هرچه دون حق کرا سخن نکند. (اسرار التوحید ص 182). اما جواب چنین سخن اگرچه کرا نکند که دروغ و بهتان این حوالت همه عقلا و فضلا را معلوم است اما... (کتاب النقض ص 564). نه از بزرگی تو زآنکه در معایب تو چه جای هجو که اندیشه هم کرا نکند. انوری. ز بهر چندین عنا کرا نکند که می نیرزد این مرده خود بدین شیون. جمال الدین عبدالرزاق. خدای داند اگرآن بها به نیم سخن کرا کند دگر آن خود هزار دینارست. خاقانی. اکنون بیا تا ببینم که چه چیز پیش نهاده است و ترا کرا میکند که چندین دست افزار در آن ببازی. (کتاب المعارف). باری عروسی بگزین که کرا کند جفای او شنودن. (کتاب المعارف). اگرچه گوهر نظمم کرای آن نکند که من نثار کنم بر جناب حضرت شاه. ابن یمین. کرای آن کند الحق که چون ابن یمین سازم یکایک را وطن در دل نه تنها دل که در جان هم. ابن یمین. به مراثی و هجا نیز کرا می نکند بر دل افشاندن از فکرت باریک قبس. ابن یمین. مکدر است دل آتش به خرقه خواهم زد بیا ببین که کرا می کند تماشائی. حافظ. و رجوع به کری کردن وکرایه کردن شود
به انتها رسانیدن. (یادداشت مؤلف). - روزگار کرانه کردن، بسر بردن. زندگی بپایان رسانیدن. عمر گزاردن: گفتم (خواجه بونصر) من در این میانه به چه کارم بوسهل بسنده است و از وی بجان آمده ام به حیله روزگار کرانه میکنم. (تاریخ بیهقی). ملوک روزگار... چون... بروند فرزندان ایشان... با فراغت دل روزگاری را کرانه کنند. (تاریخ بیهقی). صواب است که آنجای رویم و روزگاری فراخ کرانه کنیم. (تاریخ بیهقی ص 582). روزگار کرانه میکند. (تاریخ بیهقی). ، دوری جستن. احتراز کردن. عزلت گرفتن. کناره کردن. اعتزال جستن. اجتناب. عزلت گزیدن. (یادداشت مؤلف). دست کشیدن. گوشه گرفتن. (فرهنگ فارسی معین). دوری کردن: کرانه بکردم ز یاران بد که بنیاد من استوار است خود. ابوشکور. کرانه کن از کار دنیا که دنیا یکی ژرف دریاست بس بی کرانه. ناصرخسرو. از ظلم و جور و بیداد کرانه کردیم می خواهیم که این کار بر نهج قاعده دین و قانون اسلام بفرمان خلیفه باشد. (سلجوقنامه چ خاور ص 17). هین کز جهان علامت انصاف شد نهان ای دل کرانه کن ز میان خانه جهان. خاقانی. ، به یک سو شدن. تخلف کردن. (یادداشت مؤلف) : چنین گفت لهاک و فرشیدورد که از خواست یزدان کرانه که کرد. فردوسی. یکی از آنان گردن ز راه راست بتافت کرانه کرد به مویی ز طاعت فرمان. فرخی. ، فارغ نشستن: بر این کرانه فرودآمد و کرانه نکرد ز مکر کردن نندای ریمن مکار. فرخی
به انتها رسانیدن. (یادداشت مؤلف). - روزگار کرانه کردن، بسر بردن. زندگی بپایان رسانیدن. عمر گزاردن: گفتم (خواجه بونصر) من در این میانه به چه کارم بوسهل بسنده است و از وی بجان آمده ام به حیله روزگار کرانه میکنم. (تاریخ بیهقی). ملوک روزگار... چون... بروند فرزندان ایشان... با فراغت دل روزگاری را کرانه کنند. (تاریخ بیهقی). صواب است که آنجای رویم و روزگاری فراخ کرانه کنیم. (تاریخ بیهقی ص 582). روزگار کرانه میکند. (تاریخ بیهقی). ، دوری جستن. احتراز کردن. عزلت گرفتن. کناره کردن. اعتزال جستن. اجتناب. عزلت گزیدن. (یادداشت مؤلف). دست کشیدن. گوشه گرفتن. (فرهنگ فارسی معین). دوری کردن: کرانه بکردم ز یاران بد که بنیاد من استوار است خود. ابوشکور. کرانه کن از کار دنیا که دنیا یکی ژرف دریاست بس بی کرانه. ناصرخسرو. از ظلم و جور و بیداد کرانه کردیم می خواهیم که این کار بر نهج قاعده دین و قانون اسلام بفرمان خلیفه باشد. (سلجوقنامه چ خاور ص 17). هین کز جهان علامت انصاف شد نهان ای دل کرانه کن ز میان خانه جهان. خاقانی. ، به یک سو شدن. تخلف کردن. (یادداشت مؤلف) : چنین گفت لهاک و فرشیدورد که از خواست یزدان کرانه که کرد. فردوسی. یکی از آنان گردن ز راه راست بتافت کرانه کرد به مویی ز طاعت فرمان. فرخی. ، فارغ نشستن: بر این کرانه فرودآمد و کرانه نکرد ز مکر کردن نندای ریمن مکار. فرخی
به مزد گرفتن. کرا کردن، ارزیدن. قابلیت داشتن. سزاوار بودن. (از یادداشت مؤلف). لایق مراتب چیزی بودن. (آنندراج). ارزیدن: بیهوده چند محنت عالم توان کشید عالم کرای این همه محنت نمی کند. میرزا صادق (از آنندراج). رجوع به کرا کردن و کرایه شود
به مزد گرفتن. کرا کردن، ارزیدن. قابلیت داشتن. سزاوار بودن. (از یادداشت مؤلف). لایق مراتب چیزی بودن. (آنندراج). ارزیدن: بیهوده چند محنت عالم توان کشید عالم کرای این همه محنت نمی کند. میرزا صادق (از آنندراج). رجوع به کرا کردن و کرایه شود
دوری کردن، دست کشیدن: (... از ظلم و جور و بیداد کرانه کردیم میخواهیم که این کار بر نهج قاعده دین و قانون اسلام بفرمان خلیفه باشد) (سلجوقنامه ظهیری)، گوشه گرفتن عزلت گزیدن
دوری کردن، دست کشیدن: (... از ظلم و جور و بیداد کرانه کردیم میخواهیم که این کار بر نهج قاعده دین و قانون اسلام بفرمان خلیفه باشد) (سلجوقنامه ظهیری)، گوشه گرفتن عزلت گزیدن
سنگین کردن ثقیل کردن، دشوار کردن مشکل کردن، یا گران کردن رکاب. رکاب کشیدن تند راندن مرکب: بر وفق امتثال اشارت رکاب مسارعت گران کرد و عنان مسابقت سبک، تاختن حمله آوردن، سوار شدن، یا گران کردن سر. تکبر ورزیدن، ترشرویی کردن عتاب کردن: خداوند خرمن زیان میکند که بر خوشه چین سر گران میکند. (سعدی) یا گران کردن عنان. دهنه مرکوب را کشیدن: سبک تیغ را بر کشید از نیام عنان را گران کرد و بر گفت نام. یا گران کردن نرخ. بالا بردن قیمت
سنگین کردن ثقیل کردن، دشوار کردن مشکل کردن، یا گران کردن رکاب. رکاب کشیدن تند راندن مرکب: بر وفق امتثال اشارت رکاب مسارعت گران کرد و عنان مسابقت سبک، تاختن حمله آوردن، سوار شدن، یا گران کردن سر. تکبر ورزیدن، ترشرویی کردن عتاب کردن: خداوند خرمن زیان میکند که بر خوشه چین سر گران میکند. (سعدی) یا گران کردن عنان. دهنه مرکوب را کشیدن: سبک تیغ را بر کشید از نیام عنان را گران کرد و بر گفت نام. یا گران کردن نرخ. بالا بردن قیمت